Еншілес серіктестіктердің кредиторлық қарыздарының есебі

Еншілес серіктестіктердің кредиторлық қарыздарының есебі туралы қазақша реферат

Бюджет – жалпы мемлекеттік тұрғыдан бөлініп  пайдалану, жұмсау ушін құрылатын қаржы қоры болып табылады. Бюджеттің қаржысы экономиканы дамытуға, халықтың материалдық әл-ауқатын, мәдени деңгейін көтеруге және басқа да мақсаттарға пайдаланады.

Қазақстан Республикасының салық кодексіне сәйкес жеке және заңды тұлғалардан алынатын салықтар, Мемлекеттік бюджетті толықтырудың негізгі көзі болып табылады.

Еншілес (тәуелді) серіктестіктерге кредиторлық қарыздардың есебі «Еншілес серіктестіктеріндің алашағы» және «Бірлесіп бақыланатын заңдытұлғалардың алашағы» деп аталатын синтетикалық шоттардажүргізіледі. Бұл шоттар пассивті, күрделі шоттар болып табылады. Талдамалық есеп әрбір еншілес серіктестіктерге сәйкес корреспонденциялаушы шоттар бойынша машинограммада немесе тізімдемеде жүргізіледі. Ірі кәсіпорындардың талдамалық шоттарында дебиторлармен және кредиторлармен есеп айырысушылардың талдамалық есебінің карточкалары пайдаланады.

Еншілес кәсіпорыннан бас кәсіпорынның алған материалдары мен сатып алынған тауарларына мына түрдегі бухгалтерлік жазу жазылады:

Д-т: «Материалдар» шоты;

К-т: «Еншілес серіктестіктердің алашағы»;

«Тәуелді серіктестіктердің алашағы» немесе «Бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардың алашағы» шоттарының тиістілері.

Ал еншілес кәсіпорыннан бас кәс3іпорынның алған дайын өнімдері, негізгі құралдары және материалдық емес активтеріне бас кәсіпорынның бухгалтерлік есебінде:

Д-т: «Материалдық емес активтер»;

«Негізгі құралдар» және тағы да басқа шоттар;

К-т: «Еншілес серіктестіктердің алашағы»;

«Тәуелді серіктестіктердің алашағы» немесе «Бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардың  алашағы» деп аталатын  шоттардың тиістілері түріндегі екі жақты жазуы жазылады.

Еншілес (тәуелді) кәсіпорынға  бас кәсіпорынның өтеген қарызына:

Д-т: «Еншілес  серіктестіктердің алашағы»;

«Тәуелді серіктестіктердің алашағы» немесе «Бірлесіп бақыланатын  заңды тұлғалардың алашағы» деп аталатын  шоттардың тиістісі;

К-т: «Ақшалар» деп аталатын шоты түріндегі бухгалтерлік жазу жазылады.

Бас кәсіпорын мен еншілес серіктестіктер  арасындағы есеп айырысуларды салыстырып, тексеру актілері  негізінде дебиотрлық қарыз сомаларымен жабдықталуын мына түрдегі бухгалтерлік жазу жазылады:

Д-т: «Еншілес серіктестіктердің алашағы», «Тәуелді серіктестіктердің алашағы» және  «Бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардың алашағы» деп аталатын шоттардың тиістілері,

К-т: «Еншілес серіктестіктердің берешегі», «Тәуелді серіктестіктердің берешегі» және «Бірлесіп бақыланатын  заңды тұлғалардың берешегі» деп аталатын шоттардың тиістілері. «Еншілес серіктестіктердің алашағы», «Тәуелді серіктестіктердің алашағы» және «Бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардың  берешегі» деп аталатын шоттардың тиістілері.

Операциялар мазмұны Д-т К-т Тип
1 2 3 4 5
1 Еншілес серіктестіктермен, бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардан келіп түскен ақшаларын, айналымнан тыс активтерді, тауарлық-материалдық қорларды кіріске алуы

—                     сатып алу құнына;

—                     қосылған құн салық сомасына

2730

2412,2523,2524

1310-1317

1030-1050

1010,1030,1420

3320-3330

3320-3330

III

III

2 Еншілес серіктестіктердің және бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардың кәсіпорынның цехтарының, ғимараттарын жөндеу бойынша қызмет етуіне:

—                     қызмет сомасына;

—                     қосылған құн салық сомасына.

8044,7440

1420

3320-3330

3320-3330

III

III

3 кәсіпорынның бұрынырақта алынған банк мекемелерінің алдындағы несие қарызын, еншілес серіктестіктермен бірлесіп бақыланатын тұлғалардың өтелуі 4010 3320-3330 III
4 кәсіпорынның жабдықтаушылар мен мердігерлердің алдындағы қарызын, еншілес серіктестіктермен бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардың өтелуі 3110 3320-3330 II
5 Кәсіпорынның еншілес серіктестіктер мен бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалар алдындағы қарызы есеп айырысу шотынан, кассадан өтелінді 3320-3330 1030,1010 IV
6 Кәсіпорын еншілес серіктестіктерімен бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалар алдындағы қарыздарын дайын өнім беру жолымен өтеді 3320-3330 6010 II
7 Кәсіпорын еншілес серіктестіктермен бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалар алдындағы қарызын материалды есеп активтерді беру жолымен өтеді 3320-3330 6210 II
8 Салыстыру актісіне сәйкес, еншілес серіктестіктермен бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардың берешек қарыздарын, олардың несиелік қарыздарының есебінен жабу. 3320-3330 2120-2130 IV

«Еншілес серіктестіктердің алашағы», «Тәуелді серіктестіктердің алашағы» және «Бірлесіп  бақыланатын заңды тұлғалардың алашағы» деп аталатын шоттарда талдамалық есеп жеке серіктестіктер бойынша жүргізіледі.