Болатқа керекті қасиет беру үшін , арнайы қосатын элементтерді легірлеуші элементтер дейді де, құрамында легірлеуші элементтері бар болаттарды легірленген болаттар деп атайды. Ондай элементтерге Cr, Ni, Mn, Ti, Si, Cu, W, Nb т.б жатады. Легірлнуші элементтер темірмен әрекеттесіп, қалыпты көміртекті ферриттен қаттылығы мен беріктігі едәуір жоғары қатты ерітінділер түзеді. Легірлеуші элементтер шамасы жоғары болғанда, интерметаллидтер деп аталатын химиялық қосылыстар түзіледі, мысалы, FeNi3. Олар өте қатты және морт болады, сондықтан қорытпаның қаттылығы мен морттығы жоғарылайды. Легірлеуші элементтер темірдегі полиморфтық түрлену температурасын өзгертіп, оның аллотропиялық модификацияларының (FeαFeγ) температуралық тұрақтылығын өсіреді немесе төмендетеді. Барлық легірлеуші элементтерді темірдің аллотропиялық түрлену температурасына әсері бойынша екі топқа бөлуге болады. 1-ші топ элементтері темір- цементит күй диаграммасында GS сызығын төмендетіп, легірленген аустениттің бар болу аумағын үлкейтеді. Бұл топқа никель мен марганец жатады. 2-ші топ элементтеріне Cr, W, Mo, Al т.б жатады. Бұл элементтерді қосқасқанда, GS сызығы жоғарылайды, яғни аустенит аумағы кішірейеді(3б-сурет). Әр элементтің қандай да бір шамасында аустенит аумағы толық тұйықталып, болаттың құрылымы тек қана ферриттен тұрады. көміртегімен әсерлесуі бойынша да легірлеуші элементтер екі топқа бөлінеді. 1-ші топқа болатта карбид түзбейтін, көміртегімен әсерлеспейтін элементтер жатады. 2-ші топқа болатта карбид түзетін элементтер жатады.
Навигатор ниже
Рефераттар
- Қазақша реферат
- Басқару есебі
- Бағалау, Бизнесті бағалау, Бизнесті ұйымдастыру
- Бейнелеу өнері және сызу
- Биология, Экология, Медицина
- Бухгалтерлік есеп және аудит, бюджеттік есеп
- География, Геология, Геодезия
- Іс қағаздарын жүргізу
- Информатика, автоматтандыру, бағдарламалау
- Кәсіпорын экономикасы, қаржылық менеджмент
- Қаржы, салық және салық салу, банк ісі, ақша несие және қаржы
- Құрылыс
- Құқық, азаматтық құқық, қылмыстық құқық, заңтану
- Маркетинг, Менеджмент, Лизинг
- Математика
- Мемлекет
- Мұрағат ісі
- Мәдениетттану, философия, әлеуметтану, дінтану
- ОБЖ
- Өндіріс, Өнеркәсіп, Құрылыс, Мұнай-газ, Электротехника
- Педагогика, дефектология
- Психология
- Саясаттану, Халықаралық қатынастар
- Сақтандыру
- Сертификация, Стандартизация
- Социология
- Спорт
- Тіл ғылымы, Филология, әдебиет, іс қағаздарын жүргізу
- Тарих, қазақстан тарихы, дүние жүзі тарихы
- Туризм
- Физика, Астрономия
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика, макроэкономика, микроэкономика