Қытай Монғол Империясының билігінің астында

Қытай Монғол Империясының билігінің астында туралы қазақша реферат

Ұзақ және берік қарсыласуға қарамастан, алғаш өзінің тарихында жалпы Қытай жаулап алушылардың билігінде болды. Сонымен қатар, ол Қытаймен шекаралас аса ірі Монғол империясының құрамына кірді. Өзінің мемлекетінің жалпы мінезіне үміттене отыра, моңғол билеушілері оған Юань деген қытайлық ат берді. Ол ат «әлемнің алғашқы жаратылысы» дегенді білдіреді. Көшпелі тұрмыс қалпымен қоштаса отырып, моңғолдар өз астанасын Қарақорымнан Пекинға көшірді.  Ұлы көршілерін отпен және семсермен  басып алған моңғолдар үлкен мұраға ие болды. Бұрынғы Орта империя, әсіресе, оның солтүстік бөлігі көшпелілердің басып кіруі салдарынан құлдырау алдында болды. Дамудың өзі гүлденіп келе жатқан Қытай үшін кері бағыт алды. Ел экономикасы құлдырауға ұшырады. Егістік жерлер қараусыз қалды және калаларда адамдар қалмады. Бұның бәрі құлдық өмірге әкелді. Осы шарттар негізінде Юаньдық империяның билеуші орталарының алдында шарасыздықтан бағындырылған қытай этносымен қарым-қатынасының стратегиясы жайлы сұрақ туындайды. Мәдени дәстүрдің үзілуі өте үлкен дәрежеде болғаны соншалықты, бақсы-моңғолдардың алғашқы ниеті өздеріне түсініксіз отырықшы мәдениет әлемін үлкен мал өрісіне айналдыру болды. Шыңғысханның ақылшысы, Елюй Чуцай, содан кейін Хубилайдың қытай көмекшілері Юань династиясының императорларын дәстүрлі қытайдың билік жүргізу әдістері хан сарайына пайда әкелуге қабілетті екеніне көндірді. Жаулап алушылар Қытайдағы барлық қарым-қатынасты жөнге келтіру әдістерін қызыға қарастыра  бастады. Юаньдық заң шығару өзінің барлық қол астындағыларын этникалық және діни принцип бойынша төрт категорияға бөлді. Бірінші тобын монғолдар құрады. Моңғолдық билік барлық халықтың өмірі мен өліміне иелік етті. Моңғолдарға «сэму жэнь» — «әр түрлі адамдар» — екінші топты құрайтын шетелдіктер деп аталатындар жатады. Өздерінің жаулап алу әрекеттері барысында моңғолдар әлемнің әр түрлі ұлттарымен ерікті және еріксіз байланыста болды. Олар барлық тәубешілікке шыдамдылықпен қарады және барлық сырт көріністерімен ашық болды. Әр елдегі келімсектерге бағыт беру жаңа билеушілерге «бөліп ал да, билік ет» деген принциппен сансыз көп хандықтарды жүгенде оңай ұстауға рұқсат етеді. Дәл сол моңғол кезеңінде Қытайда қызметке Орта Азиядағы, Персиядағы келімсектерді және еуропалықтарды да қоса алады. Үшінші категорияны солтүстік-қытайлықтар, сонымен қатар қидандықтар, чжурчжэндықтар корейлықтар және т.б құрады. Ең төменгі, төртінші категория, ерікті халықтың дәрежесін Оңтүстік Қытай тұрғындары (нань жэнь) құрады. Орташа империяның ежелгі халқы әр түрлі шектеуге ұшырады. Адамдарға түнде көшеге шығуға, кез келген жиындар ұйымдастыруға, шет тілдерін үйренуге, әскери өнерге үйренуге тыйым салынды. Сонымен қатар біріккен ханьдық этносты солтүстік пен оңтүстікке бөлудің мақсаты олардың арасына клин орнату және сол арқылы өзінің билігін нығайту. Осы байланыс арқылы құрастырылған арнайы ведомость фуппалары императордың сарайы мен астанасының қажеттіліктерін қамтамсыз ететін 15 мекемелерден тұрады. Моңғолдардың басты басқару органы дәстүрлі император кеңесі – ішінде алты ведомоствасы бар министрлер кабинеті  болды. Елде күрестің мықты құралы Қытайда ертеден чиновниктарды қадағалау үшін пайдаланылатын цензорат болып табылады. Бірақ моңғолдардың негізгі күші әскери аймақтағы артықшылығы болып табылады: олар өздеріне әскери істерді(Шумиюань) жүргізуде және қаруланудың басты әскери ведомостьвасында басқарушы бағытты қамтамасыз етеді. Орталық үкіметтің басқаруында тек Даду қаласының (  қазіргі Пекин) астанасы және астаналық аймақтарға жақын Юаньдық үкіметтің солтүстік-шығыс шектері болды. Қалған территория сегіз провинцияға бөлінді. Моңғол элитасын қытай мәдениетіне ақырындап тарту әкімшілік аппарат және білім жүйесімен жұмыс істеумен тығыз байланысқан дәстүрлі қытай институттарының экзамендерінің қайтадан жандануына себепші болды. Бұл компоненттер мемлекеттік басқарудың барлық органдарын кадрлармен дәстүрлі қамтамасыз етіп отырды және хандық этностардың мәдениеті мен өмірдің көрінісін анықтады. Тұрақтандыру өлшемі мен Қытайдағы моңғол хандарының билігін нығайту және берілген байланыста басқарудың жаңа сферасы мен әкімшілік аппараттың қажеттілігінің туындауынан олардың ақырындап жандану процесі басталады. Қытай интеллектуалдарын өз жақтарына тарту мен олардың арасында антимоңғолдық көңіл-күйді сөндіруге тырыса отыра, юаньдық билік 1291 жылы өз персоналдарын таңдау принциптарын және оның қызмет бойынша ж