ЖОСПАР
Кіріспе. 3
1 – Тарау. Ертедегі Вавилон мемлекетінің құрылуы… 6
1.1 Ертедегі Вавилон мемлекетінің құрылымының алғы шарттары. 6
1.2 Ежелгі Вавилон патшалығының қалыптасуы.. 7
2– Тарау Ежелгі Вавилон мемлекетінің дамуы… 11
2.1 Экономикалық өрлеу. 11
2.2 Шаруашылық пен тұрмыс. 14
2.3 Қоғамның әлеуметтік құрылымы.. 16
2.4 Ежелгі Вавилонның мемлекеттік құрылысы.. 23
Қолданылған әдебиеттер тізімі 27
Кіріспе
Б.э.д. 18 ғасырда Қосөзен шаруашылық және саяси жағынан едәуір көтерілді. Үй жануарлары арасында жылқы пайда болып, жаңартылған соқа шықты, үлкен егісті жерді өсіру үшін қызмет ететін су көтеру механизмі кеңінен тарады және ирригационды байланыс құрылысының техникасы жаңартылды. Қол өнер едәуір дамып, әсіресе қара металлургиясы: қола шалғылар қолданыла бастады, ал қолөнершілердің қола құралдары ағаштар мен тастарды өңдеуді жеңілдетті. Вавилонның өзінің ішінде, сондай-ақ Элам, Сирия, Ассирия және басқа да көрші мемлекеттерде тауар өндірісі және сауда байланысы үлкеюде.
Тауар өндірісінің дамуы жерге деген жеке меншікті нығайтуға әкелді және құлдарды иеленудің дамуына септігін тигізді. Бірақ та жеке меншік әлде де шектеулі болды. (мыс. өсиет бостандығы дамыды), ал құл иелену патриархалды мінезде болды (мысалы құл — өзінің жеке мүлік иеленуге және басы бос әйелге үйленуге мүмкіндігі болды).
Қосөзеннің ертедегі тарихи кезеңіне сай келетін патшалардың, храмдардың және әулеттік кәсіптің ірі шаруашылықтары жоғалып кетті немесе едәуір көп бөлігі қысқартылды. Шаруашылықтың нысанына тән құлдардың аз ғана санын эксплуатациялауға негізделген ұсақ және орта шаруашылыққа айналуда. Бас бостандығы тәуелділіктің патриархалды нысаны жоғалуда, егер қанаушылық құлдықты санамағанда, және де гурушейлердің үлкен отряды азая түсті.
Қоғамға араласушылардың ортасында елдің таралуы иррационалды құрылысқа деген өздерінің негізінен құқықтарын сақтайтын көрші қоғамдастардың тығыз қарым-қатынасын үзеді, бірақ патриархалды жанұя қоғамдастығы әлде де шаруашылықтың негізгі бөлігі болып қалуда. Мүліктік жіктелу көптеген тұрғындарды мүлікті иеленуге мүмкіндігі жақтарды қоғамдастықтан болып шығаруға әкелді, мысалы кейбіреулер жауынгер болды немесе жалға алушы ретінде патшалық шаруашылықта өз орындарын таба алды, ал бірқатар төмен өмір сүруін қамтамасыз ете алмай қанаушы құлға айналып кетті.
Бай тамкорлардың қанаушылығын бірнеше рет Хаммурапи шектеуге ұмтылды: мысалы қанаушы құлдың 3 жылдық мерзімімен шектелді, ал алыпсатарға қарыз болған адамның үйіне рұқсатсыз кіруге және күштеп қарызды алуға құқығы жоқ болды. Тамкор болса, өзінің көмекшісінің алдағаны үшін үлкен айып алды және т.б. Бұл айтылған жиналыс еркін кластардың бірлігін нығайту мақсатында және құлдарға қарсы әртүрлі еркін тұрғындардың (елді) тығыз байланысын орнату еді. Бірақ мұндай жиналыстар нәтижесі болмады: тамкорлар Хаммурапи заңдарын бұзғандығы туралы Ерте Вавилон дәуірінің тарихынан бізге мәлім. Ерте Вавилондық қоғамында тек құлдармен еркін кластар арасындағы қайшылық қана тән емес, сонымен қатар еркін класс ішіндегі әр түрлі топтар арасындағы даулар да болды. Ерте Вавилон мемлекеті бірінші мемлекет болып табылған, оны зерттегенде бұл мемлекетте заңдардың қолданылғаны туралы айқын дәлелдер табылған.
Курстық жұмыс / 28 бет