Мүгедектік белгіленген жағдайда азаматтардың мүгедектік себебі мен тобына байланысты мүгедектік бойынша мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақы және арнаулы мемлекеттік жәрдемақы алуға құқығы бар.
Жәрдемақы тағайындау туралы өтініш Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталықтың аудандық (қалалық) бөлімшесіне беріледі. Оған қажетті құжаттардың барлығын қоса тапсыру керек.
Мүгедектігі бойынша берілетін мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақыны алу үшін, зейнетақы немесе жәрдемақы алуға құқығы бар адамның мынадай құжаттары қоса берiледi:
1) жеке басын куәландыратын құжаттардың (жеке куәлiгiнiң, Қазақстан Республикасы азаматының төлқұжатының, азаматтығы жоқ адамның куәлiгiнiң, шетелдiктiң тұруға рұқсатының, Қазақстан Республикасының азаматтығын алғанға дейiн оралман куәлiгiнiң) көшiрмелерi;
2) тұрақты тұратын жерi бойынша тiркелгенiн растайтын құжат (азаматтарды тiркеу кiтабының көшiрмесi, мекен-жай бюросының анықтамасы, селолық және/немесе ауылдық әкiмдердiң анықтамасы);
3) зейнетақы мен жәрдемақы беру жөнiндегi уәкiлеттi ұйымдағы шотының не түзеу мекемесінің арнаулы шотының нөмiрi туралы мәлiметтер.
Бұдан басқа, олардың бар-жоғына қарай, мынадай құжаттар ұсынылады:
1) радиациялық әсерге ұшыраған адамдардың ауруының, мүгедектiгiнiң себептiк байланысын белгiлеу жөнiндегi Ведомствоаралық сараптамалық кеңес шешімінің көшірмесі;
2) Орталық әскери-дәрiгерлiк комиссия шешімінің көшірмесі;
3) ауруы туралы госпиталь берген куәлігінің көшірмесі не әскери-дәрiгерлiк комиссияның қорытындысы;
4) 16 жасқа дейiнгi мүгедек баланың тууы туралы куәлiгiнiң көшiрмесi.
Арнаулы мемлекеттік жәрдемақы алу үшін сіз мынадай құжаттарды қоса тапсыруыңыз керек:
1) жеке куәліктің көшірмесі;
2) тұрақты тұратын жерi бойынша тiркелгенiн растайтын құжат (азаматтарды тiркеу кiтабының көшiрмесi, мекен-жай бюросының анықтамасы, селолық және/немесе ауылдық әкiмдердiң анықтамасы);
3) ӘЖК көшірмесі;
4) СТН көшірмесі;
5) Еңбек кітапшасының көшірмесі;
6) ұйымның жұмыс сипаты немесе белгіленген нысан бойынша еңбек шарттарын растайтын анықтамасы;
7) мекеме таратылған жағдайда мұрағат директоры және мұрағатшының мөрі мен қолы қойылған жұмыс орны, лауазымы, кәсібі, жұмыс істеген уақыты, мұрағат ісінің нөмірі, оның беттері көрсетілген мұрағат анықтамасы;
9) Мұрағат құжаттары жоқ болған жағдайда жұмыстың немесе еңбек өндірісі талаптарының ерекше сипаты, жұмысы, кәсібі, мамандығы, лауазымы және жер асты және ашық тау-кен жұмыстарындағы көрсеткіштері, еңбек жағдайы аса зиянды және өте ауыр жұмыстар сот органдары арқылы белгіленеді;
10) белгіленген нысандардың өтінішті ЗТМО құрылымдық бөлімшесінен тұтынушы тікелей барып сұрап алуына болады.
Еңбек қабілеттілігінен айырылу жағдайында әлеуметтік төлем алу үшін сіз мынадай құжаттар тапсыруыңыз керек:
1) жеке куәліктің көшірмесі;
2) тұрақты тұратын жерi бойынша тiркелгенiн растайтын құжат (азаматтарды тiркеу кiтабының көшiрмесi, мекен-жай бюросының анықтамасы, селолық және/немесе ауылдық әкiмдердiң анықтамасы);
3) еңбек қабілетінен айрылу деңгейін куәландыру және белгілеу жүргізілгендігі туралы мәліметтер;
4) СТН;
5) ӘЖК;
6) банк шотының нөмірі (есеп-шот немесе карт-шот).
Сонымен бірге, «Міндетті әлеуметтік сақтандыру туралы» Қазақстан Республикасы Заңының нормаларына сәйкес Қорға әлеуметтік аударым жүргізілген міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушының еңбек қабілетін жоғалтқан жағдайға әлеуметтік төлем алуға өтініш берген уақытта жұмысты тоқтатқанына немесе істеп жатқанына қарамастан еңбек қабілетін жоғалту жағдайына әлеуметтік төлем алуға құқығы бар.
Мүгедектерге әлеуметтік көмек көрсету түрлері:
1. Үйінде тәрбиеленіп және білім алып отырған мүгедек балаларға тоқсан сайын 6 айлық есептік көрсеткіш (АЕК) мөлшерінде әлеуметтік жәрдемақы төленеді.
2. Мүгедек студенттерге жоғары немесе орта арнайы оқу орындарындағы білімін жартылай төлеу үшін қосымша әлеуметтік көмек түрлері көрсетіледі.
3. Жалғыз басты І топ мүгедектерінің күтімі үшін 1 АЕК мөлшерінде қосымша әлеуметтік көмек түрлері көрсетіледі.
4. Тұрғын үй-коммуналдық қызмет шығындарын жабуға (сумен жабдықтау, жылумен жабдықтау, электр энергиясы, кәріз, отын алу үшін) Ұлы Отан соғысына қатысушыларға және мүгедектеріне, Ауғанстандағы ұрыс қимылына қатысқан әскери қызметшілерге, Чернобыль АЭС-дегі апат салдарын жою әрекеттеріне қатысқан тұлғаларға, Ұлы Отан соғысында қайтыс болған жауынгерлердің екінші рет күйеуге шықпаған жесірлеріне, «Ленинградты қорғағаны үшін» медалімен және «Блокададағы Ленинград тұрғыны» төс белгісімен марапатталған азаматтарға, фашистер және олардың одақтастары екінші дүниежүзілік соғыс кезінде құрған концлагерлер, гетто және өзге де орындарда қамауда болған кәмелеттік жасқа толмаған тұтқындарға төлем беріледі.
5. Тұрғын үй-коммуналдық қызметтер тарифтерінің көтерілуіне байланысты шығындардың орнын толтыру жалғызілікті және жалғыз тұратын еңбекке жарамсыз қарт адамдарға, зейнетақының ең төменгі мөлшерін алатын зейнеткерлерге тоқсан сайын 2 АЕК төлем беріледі.
6. Әлеуметтік төлемдер: Әскерлерді Ауғанстан жерінен шығару күніне біржолғы 5 АЕК мөлшерінде және тоқсан сайын 2 АЕК Ауғанстандағы әскери әрекеттерге қатысушы әскери қызметшілерге, Чернобыль АЭС апатының салдарларын жоюға қатысқан адамдарға беріледі.
Ескерту. 2011 жылғы арналған айлық есептік көрсеткіш мөлшері 1 512 теңгені құрайды.
Мұны білгеніңіз жөн (оқып шығыңыз):
1) «Қазақстан Республикасындағы мүгедектерді әлеуметтік қорғау туралы» Қазақстан Республикасының 2005 жылғы 13 сәуірдегі № 39 Заңы;
2) «Мүгедектiгi бойынша, асыраушысынан айрылу жағдайы бойынша және жасына байланысты берiлетiн мемлекеттiк базалық әлеуметтiк жәрдемақылары туралы» ҚР 1997 жылғы 16 маусымдағы № 126-І Заңы;
3) «Мүгедектiгi бойынша, асыраушысынан айрылу жағдайы бойынша және жасына байланысты берiлетiн мемлекеттiк базалық әлеуметтiк жәрдемақыларды, Зейнетақы төлеу жөнiндегi мемлекеттiк орталықтан төленетiн зейнетақы төлемдерiн, мемлекеттiк базалық зейнетақы төлемiн, мемлекеттiк арнайы жәрдемақыларды тағайындау және төлеудi жүзеге асыру ережесiн бекiту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 25 тамыздағы № 819 қаулысы;
4) Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2007 жылғы 30 қарашадағы № 289-п бұйрығымен бекітілген мүгедектігі бойынша, асыраушысынан айрылу жағдайы бойынша және жасына байланысты жәрдемақы тағайындау бойынша мемлекеттік қызмет көрсету стандарттары.
Пайдалы сілтемелер:
1) www.invalid.kz – Қазақстан мүгедектерінің порталы;
2) www.e.gov.kz – «Электронды үкімет» порталы;
3) www.enbek.gov.kz – Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің сайты.
Интернет арқылы іздеу. Сіз Интернет арқылы да осы тақырып бойынша көптеген материалдармен таныса аласыз. Ол үшін іздеуге арналған сайттар, мысалы www.google.kz, www.rambler.ru, www.yandex.ru сияқты жүйелерде «мүгедек азаматтарға көмек», «мүгедектерге көрсетілетін мемлекеттік көмек түрлері» және т.б. кілт сөздерді теру керек.