Қара шірікті И.В.Тюрин әдісі бойынша анықтау туралы қазақша реферат
Әдістің мақсаты: Әдіс топырақтағы қара шірікті К2 Cu2 О7 тұзымен күкірт қышқылына тотықтау, оны колорометрлеу негізделген.
Жұмыстың барысы: Алдын ала дайындалған орташа үлгіден аналитик таразыда 0,001 гр шыны ыдысқа салынады, тартып алынады. Бұл салмақ топырақтың қара шірік мөлшеріне байланысты болады. 7% көбірек болса 0,05 – 0,10 гр, 4-7% болса 0,1-0,2 гр, 2-4 % болса 0,25-0,35 гр, ал 2% болса 0,50-0,70 гр алынады. Даладан алынған топырақ құрғатылып, тесікті сеткадан өткізіп, одан 5 гр 2-3 рет алынады. Жақсылап, тамыр қалдықтарынан тазаланған топырақтан 0,25 аламыз. Осындай жолмен топырақтан 5 жерден алынады. Тартып алынған топырақ 50 см3 өлшеп таразыға қайта тартып, оны өлшеу пробиркасына салыңыз. Оны 1 сағат қайнатамыз, содан араластырылады, суытылады. Оның үстіне 40 см3 дистилденген су құямыз.
Кесте 1 Қара шірікті анықтаудың салыстырмалы шкаласы.
| № | Колбаның реттік саны.(ерітінді) | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 1 | Судың мөлшері см3 | 40 | 38 | 36 | 32 | 30 | 25 | 20 | 15 | 10 |
| 2 | Тотықсыздандыру ерітінді мөлшері см3 | 0 | 2 | 4 | 8 | 10 | 15 | 20 | 25 | 30 |
| 3 | Тотықсыздандыру ерітіндісіне сәйкес келетін қара шірік салмағы. мг | 0 | 1,03 | 2,07 | 4,14 | 5,17 | 7,76 | 10,30 | 12,90 | 15,50 |
1 см3 жұмсалған тотықсыздандыру ерітіндісіне 0,517 мг қара шірік сәйкес келеді. Ол мына формуламен анықталады.
М · К · 100
М
Г = ———-
m
мұндағы: М = қара шірік салмағы.
К = тотықсыздандыру ерітіндінің түзілуі.
100 = пайыз коэффициенті.
m = топырақ салмағы.
Ерітінді дайындау: Хромды қоспа, майдаланған К2Cu2О7 тұзынан 40 гр өлшеп аламыз. Фильтр қағазына салып, дистилденген сумен сүземіз. Тумбаға 1 литрге дейін су құямыз, ерітіндіден 3-5 дм3 алып фосфор ыдысына құямыз, оның үстіне 70-100 см3 аралығы 10-15 минуттан концентрленген күкірт қышқылын араластырып салып құямыз. Кейін фильтрлеп шыны ыдысқа саламыз.