Ислам дінінің түркілер арасында дамуы туралы қазақша реферат
Дала түріктерінің исламды қабылдауы туралы бір дерек 1992 жылы Ташкентте басылып шыққан Юнус-Хожаның «Қараханнамэ» атты кітапшасында кездеседі. Мұнда хижра жыл санауының 152 жылға дейін исламды қабылдаған біраз түрік тайпаларының аты аталады.
Кейіннен ислам діні Үндістан,Африка елдерінің бірсыпыра жерлеріне тарады. Барлық жерде ислам діні қамшының астымен, қарудың күшімен арабтардың жаулау процессі кезінде таралды деу дұрыс болған болар еді. Қазақстанда Волга бойындағы халықтар арасында бұл дін бейбіт жолмен Миссионерлердің үгіті негізінде жергілікті феодалдардың ислам діни идеологиясынан өз мүддесін қорғай алатын одақтасын іздеу негізінде таралды.
Ислам дінінің пайда болуы және дамуындағы тарихи әлеуметтік, саяси жағдайлар
Басқа да барлық дүниежүзілік діндер сияқты Ислам дінінің де өзіндік ұзақ тарихы бар. Ол тарих дүниежүзілік әлем тарихымен ұштасып, жұптасып, шамдасып жатады. Бірақ,ислам дінінің шығу дәуіріне,уақыт талабына, оны ұстанған халықтардың тұрмыс-тіршілігіне,әдет-ғұрпына байланысты, психологиясына,көңіл-күйіне қарай өзіндік ерекшеліктерінің бар екенін аңғарғанымыз жөн.
Тарихи деректерге, әдеби аңыздарға сүйенсек, Ислам діні Арабиядағы Хиджз өлкесінің ең ірі қаласы–Меккеде шықты.
Сонымен бірге,Мекке ерте уақыттан бастапақ діни орталық болып саналатын Меккенің орталығындағы Зәмзәм су сөзі, оның жанындағы Әулиелі қагатас
Қаабы Храмы көшпелі бадауиелердің өз құдайына табынатын орны болды. Бұлкезде әрбір рудың өздерінің рулық құдайы болды. Олардың бейнесі Қаабаның маңдайына орналасқан болатын. Кейбір мұсылман аңыздарында Кааба мен Зәмзәм су көзін Ибрагим пайғамбр мен оның ұлы Исмаил салған деген деректі де кездестіреміз.
Ислам дінін алғаш рет мемлекеттік дін деп танып, қабылдаған Қарахан мемлекетінің қағаны Қарахан (Сатүқ-Боғра, исламша аты Кемал) болды. Бұл әлгінде айтылған Әбдірахым баптың немересі Әулие Ата еді.