Бұйымды сынау әдістемесі туралы қазақша реферат
Барлық сыануды өртсөндіргішті тасымалдау температуралық диапазонына сәйкес қоршаған ортаның фактикалық температурасында жүргізеді.
Өртсөндіргішті сынауды жүргізу кезінде қолданылатын сынау құралдары мен стендтерде паспорт болуы керек және олар аттестатталған болуы керек. Құралдар мен стендтердің паспорта көрсетілген сипаттамасы стандартта көрсетілген сынак режимін қамиамасыз етуі керек. Сынауда қолданылатын өлшеу құралдары талаптарға сәйкес тексерілуі керек және тексеру туралы куәлігі болуы керек.
Пайдалану температуралық диапазонында өртсөндіргіштің жұмыс қабілеттілігін кестеде көрсетілген ретпен тексереді. Сынау өртсөндіргіштің екі түріне түседі (А және Б). Әр топта кем дегенде үш зарядталған өртсөндіргіш болуы керек.
Өртсөндіргіш сынауға шыдамды болып саналады, егер үш өртсөндіргіштің екеуі талаптарға сәйкес келсе:
Кесте. Пайдалану температуралық диапазонының шекарасында өртсөндіргіштің жұмыс істеу қабілетін тексеру
| Этап нөмері | Әсер түрі | Әсер ұзақтығы,сағ | |
| А топ | Б топ | ||
| 1 | Пайдаланудың минималды температурасы кезінде өртсөндіргішті сақтау | Пайдаланудың максималды температурасы кезінде өртсөндіргішті сақтау | 24 |
| 2 | (20±5)ºС температура кезінде өртсөндіргішті сақтау | 24 | |
| 3 | Пайдаланудың минималды температурасы кезінде өртсөндіргішті сақтау | Пайдаланудың максималды температурасы кезінде өртсөндіргішті сақтау | 24 |
| Өртсөндіргішті климаттық сынау камерасынан шығару және 5 мин-тан кем емес оларды толығымен ажырату керек. | |||
Ұнтақты және газды өртсөндіргіштің заряд массасын (20±5)ºС температура кезінде өртсөндіргішті өлшеу және оның конструкциялық массасының мәнін есептеу жолымен анықтайды.
Сулы, жеңіл-эмулсионды және жеңіл-ұнтақты өртсөндіргіштің заряд көлемін зарядталған өртсөндіргіш корпусынан оған қайта құю және мензуркамен немесе өлшегіш цилиндрмен өлшеу жолымен анықтайды.
Өртсөндіргіштің корпусқа сыйымдылығын оған суды толығымен толтыру жолымен анықтайды.
Өртсөндіргіштің толтыру коэффициентін өртсөндіргіштің корпусқа сыйымдылығының өртсөндіру затының көлемі мен массасының қатынасынан анықтайды.
Өлшеу массасының қателігін ±0,005кг-нан аспауы керек, өртсөндіргіштің корпусына сыйымдылығының өлшеу қателігі ±0,01 дм3 аспауы керек.
Өртсөндіру затының немесе өртсөндіргіштің ығыстыру газынан және жоғарғы қысымды баллоннан газды шығын мәнін конструкциялық массасы мен өртсөндіру затының бастапқы массасын салыстырып есептеу арқылы өртсөндіргішті және газды баллонды өлшеу арқылы тексереді.Олар мына үшін:
-индикатор қысымға қатысы жоқ, жоғарығы қысымды газды баллонның барлық типіне;
— көмірқышқылды және хладонды өртсөндіргіш;
-индикатор қысымына қатыссыз және зарядталған өртсөндіру затының басқада түрлі өртсөндіргіш.
Өртсөндіргіштің газды баллонды немесе газреттегіш құрылғысын әсерге жүргізу ұзақтығын тексеру үшін алдын ала ойлап-пiшiлген от сөндiргiш алынады. От сөндiргiштiң ұшыратын құрылымынан байластыратын фиксаторларын шығарады және уақыттың өлшемiнiң құралдары бiр уақытта қосады. Содан соңы газды баллонның жаруы немесе газ шығаратын құрылымның iске қосуы үшiн ұшыратын құрылымның тетiктерiне әсер етедi, өту арналған 6 тиек — iске қосқыш құрылымының клапандарын ашады және от сөндiргiштiң бәсеңдiктерiн жүзеге асырады. Осыдан кейін қалған өрт сөндіру затын анықтайды.
Өртсөндіру затының қалдығының қателігі ±0,05кг асып кетпеуі керек.
Сынау процесі кезінде тиек-іске қосқыш құрылғының қақпағын қатты жабуға немесе беріліс тоқтаған кездегі өрт сөндіру затын жіберуге болмайды.
Өрт сөндіру ағуының ұзақтығын анықтау ғимараттарда немесе 3 м/с асып кептейтін жел жылдамдығындай ашық ауада жүргізеді.
Сынау жүргізетін ғимаратты Өртсөндіргіштен өрт сөндіру затының ағу процесін визуальды бақылау мүмкіндігін қамтамасыз ету үшін қажетті жарықтандырумен, қабырғалар және едендер белгісімен жабдықталады.
Өртсөндіргішті жұмыс жағдайында орналасытырады, насадканы полдың бетіннен немесе жерден (1±0,1)м биіктікте көлденең жазықтықтарда орналастырады және өртсөндіргіштің зарядын толық бәсеңдетеді.
Өрт сөндіру затының ағу ұзақтығын 1 м-ге дейінгі дәлдікті белгімен анықтайды.
Өрт сөндіру затының ағу ұзақтығын анықтау үшін видеосъемка қолдану ұсынылады.
Өртсөндіргіштің қалған зарядын оның арядының бәсеңдеген кездегі массасымен өртсөндіргіштің зарядының массасына қатысты өртсөндіру затынсыз өртсөндіргіштің массасының арасындағы әртүрлік ретінде анықталады:
Мост=(М3-Мк)/(М1-Мк) 100%
мұндағы: М1— зарядталған өртсөндіргіштің массасы, кг;
М3— заряды бәсеңдегеннен кейінші өртсөндіргіштің массасы,кг;
Мк-өртсөндіргіштің конструкциялық массасы,кг.
Өртсөндіру затының қалған массасы мен көлемін тікелей өлшеуге болады. Алынған нәтижені өртсөндіргіштің зарядының массасына жібереді.
Өртсөндіру затының қалдығының қателігін анықтау ±0,02кг немесе ±0,01дм3 –тен аспауы керек.
Өртсөндіргіштің өртсөндіру қабілеттілігін анықтау үшін сынау ГОСТ Р 51057-2001 –дағы В қосымшасында келтірілген әдіс бойынша тексеріледі.
Егер өртсөндіргіш техникалық талаптарға келіссе, онда өрт сөндіру затынының біртипімен зарятталады, бірақ әртүрлі кластардағы өрттерді сөндіру үшін ода әр өрт сөндіру қызметі үшін әртүрлі жүргізеді.
Көмірқышқыл, жеңіл-эмульсионды және жеңіл-көбікті өртсөндіргіштерге қабылдау сынау жүргізеді, сонымен қатар өртсөндіргіштің басқада түрлеріне екі тотықты ығыстыру газы ретінде қолданылатын және В класындағы өрттің модельді ошағын сөндіру 24 сағаттан кем емес уақытқа шыдам беретін өртсөндіргіштің екі түрімен жүргізеді:
-пайдаланудың минималды температурасы кезінде-бірінші топ;
-(20±5)ºС кезінде-екінші топ.
Үш өртсөндіргіштің екеуі сәтті болуы керек.
От сөндiргiштiң зарядының өрт сөндіру затының сорғалау бойынша ағып кетуде тоқтың мәнiнiң анықтау бойынша сынаулар стендтерде өткiзедi.
Сынау әдісі электрлік токтың шамасын өлшеуге негізделген. Имитатор ретінде нысана қолданады. Ол (1000±25) х(1000±25)мм размерлі металдық пластиналы.
Сынау жүргізген кезде қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін оқшаулағыш материал қолданылады. Өртсөндіргіштің насадкасы нысанаға (1000±100)мм қашықтықта горизонтальді, перпендикуляр және нысана центріне бағытталып орналасқан. Нысанаға кернеу беріліп және жоғарғы кернеудің реттегіш көзімен оның мәнін шығарады. Дистанционды құрылдың көмегімен өртсөндіргішті іске қосады және өртсөндіргіш насадкасы мен толық заряды бәсеңдеу ұзақтық жермен арасындағы ток күшін өлшейді.
Өртсөндіргіштің корпусы ҚЕ 10-115 ережесі бойынша негізгі материалдың тығыздығы мен беріктігіне сыналады.
Өртсөндіргіштің корпусын беріктікке гидравликалық сынаумен бірге жұмыстың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін арнайы стендтерде оның пневматикалық сынау жүргізеді.
Төмен қысымды өртсөндіргіштің корпусын өртсөндіргіштің корпусын сұйықтыққа толтырып және 2 Мпа/мин-тан көп емес жылдамдықпен біркелкі қысымын көтеріп гидравликалық стендте бұзылуға сынайды. Өртсөндіргіштің корпусы осы қысымды 60 секунд бұзылусыз шыдауы керек. 60 секунд өткеннен кейін , егер өртсөндіргіш корпусы бұзылмаса, онда қысымды оның бұзылуына дейін көтереді.
Сынау нәтижесі оңтайлы болып саналады, егер корпус бұзылуы қысымның шекті жазықтыққа дейін барса.
Сынау нәтижесі теріс болып саналады, егер корпустың бұзылуы жеке фрагментте болса.
Қысымның циклдік өзгеріс кезіндегі жинақтық түрдеге төмен қысымды өртсөндіргішті беріктікке сынауды гидравликалық стендте жүргізеді.
Сынау кезінде өртсөндіргіштің элементтері бұзылуы мүмкін жағдайға алдын ала қауіпсіздік шараларын қарастырған жөн. Мыс, өртсөндіргішті бронокамераға, су сыйымдылығына және тағы басқаға салып қойып.
Өртсөндіргішті толығымен сумен немесе маймен толтырады, ауа желіін жібермей, және насос көмегімен қысымды Рпр мәніне дейін көтереді.Өртсөндіргіш минутыны алты циклдік жылдамдықпен қысым өзгерісінің 5000 цикліне шыдауы керек. Циклдан қысым өзгерісінің нөлден Рпр-ге дейін және керісінше қайта нөлге дейінді түсіндіреді.
Содан соң өртсөндіргішті жинайды , содан кейін оны бұзылуға сынуға түседі.
Өртсөндіргіштің діріл әсрі кезінде дірілге беріктігін дірілстендтерде тексереді.
Өртсөндіргішті автокөліктерде және басқа тасымалдау түрлерінде қолдануға кеңес етіледі. Бірақ ол алдымен дірілге, тасымалдау шайқалу беріктігін сыналуы керек.
Содан соң горизонталдiқта от сөндiргiштiң комплекттерiне кiретiн олардың қоюы үшiн көмегiмен кемiнде екi от сөндiргiштер кронштейн вибростендтiң платформасында бастапқыда тiк бекiтедi.
От сөндiргiштер жоғарғыға синусоида дiрiлдеуiн әсерге төменгi мәннен барлық диапазонда жиiлiктiң үздiксiз өзгерiсiнде ұшырайды және келесi тәртiп бойынша керi:
-Жиілік диапазоны-10-100Гц;
-дірілараластырғыш амплитудасы-0,5мм;
— ауысу жиілігі-28Гц;
-тербеліс циклінің уақыты-7 мин;
-әсердің жалпы ұзақтығы-100сағ.
Өртсөндіргішті тасымалдау үшін тұтқажәне жұмыспен басқару үшін рычагтың параметрін сынау сериясына кіру кезінде тексереді.
Полимерлік металдардан жасалған сынау бөлшектерін термиялық әсер кезінде ескіруден кейін тұрақтылық пен беріктілікке 180тәулік ішінде (100±5)ºС , ал содан кейін 5 саға ішінде (20±5)ºС температураға шыдайтын али қолданылмаған үштен кем емес бөлшек алып тексереді. Одан кейін размері мен массасына сәйкес сызбасымен салыстырып бөлшекке визуальді тексеріс жүргізеді.
Сызбамен салыстырып болған сон оны Рпр қысымға беріктілігіне ыналып жатқан өртсөндіргішке орнатады.
Ултрофиолетті жарықтандыру әсерінен кейін тұрақтылық пен беріктіліке сынауға алтыдан кем емес полимерлік материалдан жасалған али қолданылмаған бөлшек түседі. Сынауды ГОСТ Р 51370 бойынша күн жарығының циклдік әсері әдісімен жүргізеді. Сәуле түсудің жалпы уақыты-500сағ, одан кейін бөлшек 5 сағат ішінде (20±5)ºС температураға төзеп береді, содан кейін бөлшектің размерін, массасын және түсін тексереді. Ауытқулар қабылданбайды.
Тесеріп болған соң бөлшекті қысымға төзімділікке сыналып жатқан өртсөндіргішке орнатады. Өртсөндіргіштің бас жағын екпінді жүктеме әсеріне сынайды.
Полимерлік материалдан дасалған өртсөндіргіштің бөлшектерін Рпр қысым беріктігіне сынауды бөлшектің үш тобында жүргізеді. Бөлшектің әр тобы келесі температуралардың бірінде 24 сағаттан кем емес шыдауы керек.:
-(20±5)ºС температураға;
-өртсөндіргішті пайдаланудың минималды температурасына;
-өртсөндіргішті пайдаланудың максималды температурасына.
Беріктікке сынау кезінде өртсөндіргіштен өрт сөндіру затын беретін кемінде 6 сағат пайдаланудың минималды температурасы кезінде шыдайтын
үш насадка алады. Содан оны әдейі 1 м биіктіктен қатты(тас, бетон, асфальт, болат, шойын және т.б) негізге лақтырады.
Беріктікке сынау жүргізу үшін көмірқышқыл өртсөндіргіштің екі кең қоңышы (20±5)ºС температурада кемінде 6 сағат ұстайды. Содан кең қоңышты салқындатпай, сол күйінде өртсөндіргішке орнатады және өртсөндіргіштің зарядын толық бәсеңдеуді іске асарады.
Осыдан соң кең қоңышты 1 м биіктіктен қатты жерге лақтырады.
Ішкі коррозияға тұрақтылығын сынауды хладонды, сулы, жеңіл-эмульсионды, және жеңіл-көбікті өртсөндіргіштерде жүргізеді.
Өртсөндіргіштің ішкі коррозияға тұрақтылығы мен таңбалауға тұрақтылығын ГОСТ Р 51369-ң әдісі бойынша ауа температурасында және ылғалға қатыстық мәнін 480 сағ көтеру арқылы жүргізеді.
Қорғайтын және от сөндiргiштiң қорғаныштық — сәндiк бөлшектердi жабулауларын сапаны бақылау ГОСТ 9.302 талаптарымен сәйкес өткiзедi.
Лак бояу жамылғыларын сырт пiшiнiнiң бағасы-ГОСТ 9.407 бойына.
От сөндiргiштiң қызмет мерзiмi от сөндiргiштiң бақылаулы пайдалануы шарттарындағында жиынмен және ақпаратты өңдеулерiмен растайды.
Өртсөндіргішті сенімділікке сынау ГОСТ 27.410 бойынша келесідегідей шығыс мәліметтерімен жүргізіледі:
— өтр сөндiргiштiң қабыл алмаусыз жұмыстың ықтималдығысының қабылдау деңгейi Ра=0.996;
— от сөндiргiштiң қабыл алмаусыз жұмыстың ықтималдығысының ақауын iрiктеу деңгейi Pb=0.95;
— жасап шығарушы және тұтынушының тәуекелi a=b=0.2.
Өртсөндіргіштің зарядын ауыстырғаннанк ейін оның жұмыс істеу қабілеттілігін тексеру үшін төрт зарядтталған өртсөндіргіш таңдайды, пайдалануға инструкциясына сәйкес оны іске қосады, оның ішіндегі өрт сөндіргіш затын алып тастайдығ өртсөндіргішті шашады, жинайды, өрт сөндіру затын зарядттайды содан өртсөндіргішті талдайды. Әрбір өртсөндіргішті сегіз рет қайта жинайды.