Category: Тарих, қазақстан тарихы, дүние жүзі тарихы

Этнос және этос

Этникалық және ұлттық өздік сананың рухани-психологиялық және саналық өзегі мен негізі – этос. Мұның грекшеден сөзбе-сөз тәржімелегендегі мағынасы – әдет-ғұрып, мінез-құлық. Антикалық пәлсапада этос жалпы алғанда әлдеқандай адамның немесе құбылыстың ішкі сипатын бейнелейтін ұғым...

Этностың өздік санасы

Этникалық өздік сананы (этникалық жағынан өзін-өзі тануды) этникалық факторды анықтаушы ретінде қарастырған авторлардың бірі – П.И.Кушнер. Ол этникалық жағынан текті анықтауда психологиялық факторлар кейбір жағдайларда шешуші маңызға ие бола алады деп жазды[1].

Этностық психологиялық тарихнамасы

Этникалық психология түрлі ғылымның өкілдері және философтар тарапынан зерттелген. Бірақ бұл мәселелер жекеленген тұстары, әсіресе кейбір этникалық топтар мен үлкенді-кішілі ұлттарға тән болған ерекшеліктері жетерлік деңгейде зерттелмегендіктен, бұл сала әлі де болса ғалымдардың назарын...

Этностың негізі мен айрықша белгісі — мәдениет

Әрқандай этникалық қауымның ерекшеліктерінің қалыпта-суында материалдық өндіріс әдісі маңызды рөл ойнайды. Олай болса, халық, ұлт, этникалық топтар өздеріне қажетті болған материалдық игіліктерді өндіру мен еңбек процесі барысында тарихи қалыптасқан ұлттық ерекшеліктерін одан әрі дамыта...

Этнос

Бізді қоршаған тіршіліктегі құбылыстар мен оқиғалардың өзгеруіөздігінен себеп-салдарсыз болмайды. Ол белгілі бір объективтік заңдылықтар негізінде жүзеге асып жатады. Сол сияқты адамзат та дами келе объективті түрде көптеген әлеуметтік қауымдарға бөлініп кетеді. Солардың бірі этнос...

Этникалық қауымдастықтың тарихи типтері

Әрине, этнос – бұл түр емес, тіпті популяция да емес. Ол мәдениеттік сипаттас ұғым, сонымен бірге өте аз көлем мен дәрежеде биологиялық ұғым да болып табылады. Сондықтан да біз осынау кітабымызды «Этнос: табиғи және...

Биоэволюция мен этноэволюцияның арақатынасы

1992 жылдың мамыр айындағы «Атамекен» үнқағазында Жапония генетиктерінің ұзақ жылғы ғылыми-лабораториялық анализдері бүкіл адамзат ұрпағының бір атадан тарағандығын анықтағандығы жайлы хабар берілді. Бүгінгі адам атаулының түбі бір ата-анадан – Адам ата мен Хауа анадан...

Қола дәуіріндегі шаруашылық-мәдени және этникалық тұтастық

Қола дәуірінде өлкемізде климат өзгере бастаған еді[1]. Мұның өзі экономиканың қайта құрылуына бәрінен бұрын себепші болды. Қола дәуірінде ұзаққа созылған салқын-ылғал кезеңнің орнына климаттың жылылық пен қуаңшылыққа қарай бірте-бірте өзгеруінің мың жылдан асатын дәуірі...

Мезолит, неолит және энеолит

Мезолитте (б.э.б. Х-VІI мыңжылдықтар) мұз кезеңі аяқталып, ұлан-ғайыр территорияларда қазіргі ландшафт пен климат қалыптасты. Ауа райының күрт жылынуына байланысты мұздар шұғыл еріп, мұның өзі топан тасқыны сынды алапатқа әкеліп соқтырған болуы керек. Топан тасқынын...

Тас дәуірі

Географиялық климаттық фактордың этникалық топтардың алғашқы қалыптасу кезеңінде олардың шаруашылық-мәдени ерекшіліктері мен жалпы әлеуетін анықтайтыны туралы көп жазылды. Мұның «тарихи Түркістан» жері мен еліне де қатысы бар екендігі талас тудырмаса керек. Біздің заманымыздан 1...