Category: Тарих, қазақстан тарихы, дүние жүзі тарихы

Балағаз батыр

Еламан баласы- Тұрсынбай, Едіге баласы Шоңның заманында «Ащы»-деген өзеннің бойында, «Күңгірлек»- деген күзекте отырғанда, Жанқозы жылқысын жау алды. Сонда айтып алыпты: -Қарашорыңмын, Құдайдан соңғы зорыңмын: Таубай, Борай, Балағаз! Мына менің атым- Балағаз батыр! Шоң...

Атан мен Досай батыр

Мына бір жырда Бөгенбайдың серіктері, інілері Атаң, Досай батырлардың есімдері аталады: «Төртінші, қаракер ат бөлі қайқаң. Сырт қысқа, бауыры жазық, бұты талтаң, Ақсары, дөңгелек бет, зор денелі, Бұл адам Мәмбетұлы батыр Атан.

Шоқпар батыр

Шоқпар батыр қалмақты Ертіске жеткізбей қырғанда жасы ең үлкені екен. Бұл туралы Жанақ ақын өзінің «Баянаула туралы дастанында»: Шоқпардан жас болыпты барлық батыр Алпыс жыл аттан түспей келе жатыр. Қалмақ қызын бас қылып, олжа...

Арқалық батыр

Арқалық шамамен ХVІІІ ғасырдың екінші жартысында болған адам. Руы керей, оның ішінде қарақас. Туып-өсіп, мекен еткен жері – Алтай аймағы, егіз жатқан екі ел – абақ-керей, найман іші. ХVІІІ ғасыр қазақ пен қалмақтың бір-бірімен...

Барақ батыр

Халқымыздың тарихында Барақ бірнешеу болып кездеседі. Қайым Мұхамедханов өзінің бір зерттеуінде «қазақ тарихында ұзын саны 12 Барақ болған» дегенді айтады. Сол он екінің ең басы, кәдуілгі әз-Жәнібектің әкесі. Ал Әбілхайырды өлтіретін, басқа — төре...

Жантай батыр

Бөгенбайдың сенімді жауынгер-серіктерінің тағы бірі, ол Жантай батыр:      «Ашуы жауған қардай, шөккен нардай Қарт қыран Қанжығалы қарт Бөгенбай, Бөкеннің жас жолбарыс жеткіншегі, Ауызынан жалын шашқан жас Жанатай…»,- деп сипаттайды қос батырды Мағжан Жұмабаев.

Сеңкібай батыр

Би Сеңкібай кешегі, Ерекше ер деседі. Тіл біткеннің шешені, Жауға бермес есені. Әруақты – көшелі, Қазақтың алғыр көсемі. (Ел аузынан) Қазақтың тағы бір айбынды жеңімпаз батыры әрі ділмар шешен биі – Сенкібай Оразғұлұлы. Ол...

Гаухар батыр (поэма)

Малайсарының қаны бір қарындасы Гаухардың ерлігіне де тоқталмасқа болмайды. 1724 жылы қазақтардың сол кездегі астанасы Түркістан қаласын жоңғарлардың қалын қолы тұтқиылдан шабуылға алады. Осы шайқаста Кіші жүздің ханы Әбілхайыр отыз мың әскер, Орта жүзден...