Салық салу обьектісіне қарай салықтар тікелей және жанама салықтар болып жіктеледі.
Тікелей салықтарға мына салықтар жатады:
1. жер салығы;
2. мүлік салығы;
3. көлік құралына салық;
4. әлеуметтік салық;
5. жер қойнауын пайдалану үшін салық;
6. корпаративтік табыс салығы;
7. жеке табыс салығы.
Жанама салықтарға мына салықтар жатады:
1. қосымша құнға салық ;
2. акциз .
Енді осыларға кеңінен тоқтайын.
Салық салу мақсатында барлық жерлер олардың арналған нысаны мен тиесілілігіне қарай мынадай санаттарға:
1. ауылшаруашылық мақсатындағы жерлерге;
2. елді мекендер жерлеріне;
3. өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс және өзге де ауыл шаруашылығы емес мақсаттағы жерлерге (бұдан әрі — өнеркәсіп жерлері);
4. ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жерлеріне, сауықтыру, рекреациялық және тарихи – мәдени мақсаттағы жерлерге (бұдан әрі – ерекше қорғалатын табиғи аумақтар жерлері);
5. орман қорының жерлеріне;
6. су қорының жерлеріне;
7. запастағы жерлерге жатқызылуына қарай қарастырылды.
Елді мекендерден тыс орналасқан өнеркәсіп жерлеріне салынатын базалық салық ставкалары:
1. Елді мекендерден тыс орналасқан өнеркәсіп жерлеріне салынатын базалық салық ставкалары бір гекторға шаққанда бонитет балына барабар мынадай мөлшерлерде белгіленеді:
| Бонитет
балы |
Базалық салық ставкасы(теңге) | Бонитет балы | Базалық салық ставкасы(теңге) |
| 1 | 2 | 3 | 4 |
| 0 | 48,25 | ||
| 1 | 91,67 | 51 | 2634,45 |
| 2 | 135,10 | 52 | 2690,23 |
| 3 | 178,52 | 53 | 2745,95 |
| 4 | 221,95 | 54 | 2801,72 |
| 5 | 265,37 | 55 | 2857,46 |
| 6 | 308,80 | 56 | 2913,24 |
| 7 | 352,22 | 57 | 2968,96 |
| 8 | 395,65 | 58 | 3024,73 |
| 9 | 439,07 | 59 | 3080,47 |
| 10 | 432,50 | 60 | 3136,25 |
| 11 | 530,75 | 61 | 3188,36 |
| 12 | 592,41 | 62 | 3247,75 |
| 13 | 654,08 | 63 | 3325,49 |
| 14 | 715,68 | 64 | 3364,61 |
| 15 | 777,35 | 65 | 3423,05 |
| 16 | 839,01 | 66 | 3489,25 |
| 17 | 900,67 | 67 | 3539,95 |
| 18 | 962,29 | 68 | 3598,39 |
| 19 | 1023,96 | 69 | 3656,81 |
| 20 | 1084,66 | 70 | 3715,25 |
| 21 | 1138,70 | 71 | 3769,29 |
| 22 | 1189,07 | 72 | 3829,64 |
| 23 | 1239,35 | 73 | 3890,53 |
| 24 | 1287,73 | 74 | 3951,67 |
| 25 | 1340,29 | 75 | 4012,79 |
| 26 | 1390,66 | 76 | 4073,88 |
| 27 | 1441,07 | 77 | 4135,02 |
| 28 | 1491,45 | 78 | 4196,15 |
| 29 | 1541,88 | 79 | 4257,23 |
| 30 | 1592,25 | 80 | 4319,34 |
| 31 | 1646,29 | 81 | 4371,45 |
| 32 | 1693,03 | 82 | 4432,57 |
| 33 | 1740,76 | 83 | 4493,66 |
| 34 | 1788,47 | 84 | 4554,80 |
| 35 | 1836,20 | 85 | 4615,92 |
| 36 | 1883,87 | 86 | 4677,01 |
| 37 | 1931,58 | 87 | 4738,15 |
| 38 | 1979,31 | 88 | 4799,27 |
| 39 | 2027,02 | 89 | 4860,36 |
| 40 | 2074,75 | 90 | 4921,50 |
| 41 | 2126,86 | 91 | 4975,54 |
| 42 | 2178,19 | 92 | 5054,48 |
| 43 | 2228,61 | 93 | 5134,32 |
| 44 | 2278,98 | 94 | 5214,22 |
| 45 | 2329,41 | 95 | 5294,09 |
| 46 | 2379,79 | 96 | 5373,99 |
| 47 | 2340,22 | 97 | 5453,83 |
| 48 | 2480,57 | 98 | 5533,73 |
| 49 | 2531,00 | 99 | 5613,59 |
| 50 | 2582,34 | 100 | 5693,50 |
|
|
|
100 – ден жоғары. |
5790,00 |
2. Қазақстан Республикасының жер заңдарына сәйкес басқа жер пайдаланушылар уақытша пайдаланатын жерді қоспағанда, қорғаныс мұқтажы үшін берілген жерге салық салынуға тиіс.
3. Қорғаныс мұқтажы үшін берілген, қорғаныс мұқтажы үшін уақытша пайдаланылмайтын және ауыл шаруашылығы мақсаттары үшін басқа жер пайдаланушыларға берілген жерлерге салық салынуға тиіс.
4. Магистралды темір жолдарды бойлай қорғаныштық екпе ағаштар орналасқан темір жол көлігі кәсіпорындарының жерлеріне салық салынады.
Жердің белгілі бір немесе өзге санатқа жататындығы Қазақстан Республикасының жер туралы заң актілерімен блгіленеді. Елді мекендер жерлері салық салу мақсаты үшін мынадай екі топқа бөлінген:
1) тұрғын үй қоры, соның ішінде олардың жанындағы құрылыстар мен ғимараттар орналасқан жерлерд қоспағанда елді мекендер жерлері;
2) тұрғын үй қоры, соның ішінде олардың жанындағы құрылыстар мен ғимараттар орналасқан жерлер.
Жердің мынадай санаттары:
- ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерлері;
- орман қорының жерлері;
- су қорының жерлері;
- запастағы жерлер салы салуға жаипайды.
Аталған жерлер (запастағы жерлерді қоспағанда ) тұрақты жер пайдалануға немесе бастапқы өтесіз уақытша жер пайдалануға берілген жағдайда салық салынуға тиіс.
Жер салығының мөлшері жер иеленушілер мен жер пайдаланушылардың шаруашылық қызметінің нәтижелеріне байланысты болмайды.
Жер салығы:
1) меншік құқығын, тұрақты жер пайдалануға құқығын, өтеусіз уақытша жер пайдалануға құқығын куәландыратын құжаттар;
2) жер ресурстарын басқару жөніндегі уәкілетті орган әр жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша берген жерлердің мемлекеттік сандық және сапалықесебінің деректері негізінде есептеледі.
Төлеушілер:
1) жеке меншік құқығындағы;
2) тұрақты жер пайдалану құқығындағы;
3) бастапқы өтеусіз уақытша жер пайдалану құқығындағы салық салу обьектілері бар жеке және заңды тұлғалар жер салығын төлеушілер болып табылады.
Заңды тұлғалардың құқықтарда салық салынатын обьектілері бар құрылымдық бөлімшелері жер салығын төлеушілер деп танылады.
Мыналар:
1) бірыңғай жер салығын төлеушілер шаруа (фермер) қожалықтарына арналған арнайы салық режимі қолданылатын қызметте пайдаланатын жер учаскелері бойына;
2) мемлекеттәк мекемелер;
3) салық режимінің екінші үлгісі бойынша салық салу жүзеге асырылатын жер қойнауын пайдаланушылар;
4) уәкілетті органның қылмыстық жазаларды атқару саласындағы түзеу мекемелерінің мемлекеттік кәсіпорындары;
5) Ұлы Отан соғысына қатысушылар және соларға теңестірілген адамдар, мүгедектер, сондай – ақ бала кезінен мүгедектің ата – анасының біреуі:
6) тұрғын – үй қоры, соның ішінде оның жанындағы құрылыстар мен ғимараттар алып жатқан жер учаскелері;
7) үй маңындағы жер учаскелері;
8) жеке үй (қосалқы ) шаруашылығын жүргізу,бау — бақша шаруашылығы үшін берілген және құрылыс алып жатқан жер учаскелері;
9) гаражға арналған жер учаскелері бойынша;
10) тұрғын үй қоры , соның ішінде оның жанындағы құрылыстар мен ғимараттар алып жатқан жер учаскелері және үй маңындағы жер учаскілері бойынша – «Ардақты ана » атағына ие болған, «Алтын алқа» алқасымен наградталған көп балалы аналар
11) діни бірлестіктер жер салығын төлеушілер болып болмайды. Салық төлеушілер пайдалануға немесе жалға берілген жер учаскілері бойынша салық төлеуден босатылмайды.
Бюджетке жер салығын төлеу жер учаскесінің орналасқаны бойынша жүргізіледі. Заңды тұлғалар жер салықты сомасын салықтың базасына тиісті салық ставквсын қолдану арқылы дербес есептейді. Олар салық кезеңі ішінде жер салығы бойынша ағымдағы төлемдерді есептеуге және төлеуге міндетті. Ағымдағы төлемдердің сомалары ағымдағы жылдық 20 – шы ақпаннан, 20 – шы мамырынан, 20 — тамызынан, 20 – қарашасынан кешіктірмейтін мерзімде төлеуге тиіс.
Жеке тұлғаларға төлеуге жажатын жер салығын есептеуге салық органдары тиісті салық ставкалары мен салық базасын негізгі 1 – ші тамыздан кешіктірмей мерзімде жүргізіледі. Ал жеке тұлғалар бұл салықтв ағымдағы жылдың 1 – ші қазаннан кешіктірмей жүргізіледі:
Жер салығын есептеумен төлеу күні түсінігі жыл салық кезеңі білдіреді. Төлеушілер жер салығы бойынша есеп берілетін жылдан екйінгі жылдың 31 наурызынан кешіктірмей салық су объектілері орналасу жерлері бойынша салық ортасына табыс етеді.
Мүлік салығы жергілікті тікелей салық болып табылады. Ол жергілікті бюджетке түсіп оның ішінде 70% — құрайды.
Заңды тұлғалармен бірге кәсіпкерлік үшін негізгі құралдар ( оның ішінде тұрғын үй қорының құрамында тұрғай объектілер ).
Салық базасы болып заңды тұлғалар бойынша негізгі құралдарды орташа жырдың қалдық құны, ал жеке тұлғалар бойынша әрбір жылдың бірінші қаңтарының жағдайы бойынша салық салу объектілерін құны.
Заңды тұлғалар мен жеке кәсіпкерлік салық салу объектілеріне орташа жылдың құнына 1% — ставка бойынша мүлік салығын есептейді.
Салық есептілігі.
Салық төлеушілер ( ауылшаруашылық өнімдерін өндірушілер үшін арнаулы салық режимінде бюджетпен есеп айырысуды жүзеге асыратын заңды тұлғаларды қоспағанда ) салық салу объектілерінің орналасқан жері бойынша салық органдарына ағымдағы төлемдер сомасының есеп — қисабын және декларация табыс етуге міндетті.
Ауылшаруашылық өнімдерін өндіруші заңды тұлғалар үшін арнаулы салық режимінде бюджетпен есеп айырысуды жүзеге асыратын заңды тұлғалардың мүлік салығы бойынша салық есептілігін табыс ету тәртібі.
Салық ставкалары:
Жеке тұлғалардың мүлкіне салынатын салық, салық салу объектілерінің құнына қарай мынадай ставкалар бойынша есептеледі:
| 1000000 теңгеге дейін қоса алғанда. | Салық салу объектілері құнының 0,1 проценті; |
| 1000000 теңгеден жоғары – 2000000 теңгеге дейін қоса алғанда. | 1000 теңге + 1000000 теңгеден асатын сомадан 0,15 % |
| 2000000 теңгеден жоғары — 300000 теңгеге дейін қоса алғанда. | 2500 теңге + 2000000 теңгеден асатын сомадан 0,2 % |
| 3000000 теңгеден жоғары — 4000000 теңгеге дейін қоса алғанда. | 4500 теңге + 3000000 теңгеден асатын сомадан 0,3% |
| 4000000 теңгеден жоғары – 5000000 теңгеге дейін қоса алғанда. | 75000 теңге + 4000000 теңгеден асатын сомадан 0,4% |
| 5000000 теңгеден жоғары- 6000000 теңгеге дейін қоса алғанда. | 11500 теңге + 5000000 теңгеден асатын сомадан 0,5% |
| 6000000 теңгеден жоғары – 7000000 теңгеге дейін қоса алғанда. | 16500 теңге + 6000000 теңгеден асатын сомадан 0,6% |
| 7000000 теңгеден жоғары – 8000000 теңгеге дейін қоса алғанда. | 22500 теңге + 7000000 теңгеден асатын сомадан 0,7% |
| 8000000 теңгеден жоғары – 9000000 теңгеге дейін қоса алғанда. | 29500 теңге + 8000000 теңгеден асатын сомадан 0,8 % |
| 9000000 теңгеден жоғары – 10000000 теңгеге дейін қоса алғанда. | 37500 теңге + 9000000 теңгеден асатын сомадан 0,9% |
| 10000000 теңгеден жоғары | 46500 теіге + 10000000 теңгеден асатын сомадан 1% |
Салықты есептеу төлеу тәртібі. Жеке тұлғалардың салық салу объектілері бойынша салықты есептеуді салық кезеңінің 1 тамыздан кешіктірілмейтін мерзімде тиісті салық ставкасы салық базасына қолдану арқылы салық төлеушінің тұрғылықты жеріне қарамасиан салық салу объектілерінің орналасқан жері бойынша салық органдары жүргізеді.
Салық төлеушілер салық салу объектілерін әрбір көлік құралы бойынша салық ставкасын және түзету коэфициенттерін кешіре отырып, салық саласын дербес есептейді.
Салық төлеуші заңды тұлғалар салық кезеңі ішінде көлік құралдарына салықтың салық бойынша беру мерзімі басталғаннан кейін 10 күннен кешіктірмей көлік құралдарына санының салық бойынша түпкілікті есеп айырысуды жүргізді. Салық төлеуші заңды тұлғалар көлік құралдары салығы бойынша есепті жылдан кейінгі 31 – ші наурызынан салық органына табыс етеді.
Бюджетке салық төлеу салық салу объектілерінің тіркелген жері бойынша салық кезеңінің 1 – ші шілдесіне кешіктірмей жүргізді.
Салық ставкалары:
- Салықты есептеу айлық есептік көрсеткіштермен белгіленген мынадай ставкалар бойынша жүргізіледі:
| Салық салу объектісі. | Салық ставкасы ( айлық есептік көрсеткіш ) |
| 1 | 2 |
| 1. Двигатель көлемі мынадай жеңіл автомобильдер (текше см. ) | |
| 1100 – ге дейін қоса алғанда. | 4,0 |
| 1100 –ден жоғары 1500 – ді қоса | 6,0 |
| 1500 –ден жоғары 2000- ды қоса | 7,0 |
| 2000 – нан жоғары 2500 – ды қоса | 12,0 |
| 2500 – ден жоғары 3000 –ды қоса | 17,0 |
| 3000 – нан жоғары 4000- ды қоса | 22,0 |
| 4000 – нан жоғары | 117,0 |
| 2. Жүк көтергіштігі мынадай жүк таситын арнаулы автомобильдер. | |
| 1 тоннаға дейін қоса алғанда | 6,0 |
| 1 тоннадан жоғары – 1,5 тоннаны қоса | 9,0 |
| 1,5 тоннадан жоғары – 5 тоннаны қоса | 12,0 |
| 3. Шынжыр табанды машиналар мен механизмдерді қоспағанда, өздігінен жүретін машиналар мен пневматикалық жүрістегі механизмдер. | 3,0 |
| 4. Автобустар: | |
| 12 отыратын орынға дейін қоса алғанда | 9,0 |
| 12 – ден жоғары 25 отыратын орынды қоса алғанда. | 14,0 |
| 25 отыратын орыннан жоғары | 20,0 |
| 5. Мотоциклдер, мотороллерлер, мотошаналар, көлемі шағын кемелер. | 1,0 |
| Мотоциклдер | 10,0 |
| 6. Катерлер, кемелер, буксирлер, баржалар, яхталар: | |
| 160 –қа дейін қоса алғанда | 6,0 |
| 160 – тан жоғары 500 – ді қоса | 18,0 |
| 500 –ден жоғары 1000 – ды қоса | 32,0 |
| 1000 – нан жоғары | 55,0 |
| 7. Ұшу аппараттары. | Әрбір киловатт қуаттан айлық есептік көрсеткіштің 4,0 проценті. |
2. Жеңіл автомобильдердің жеті айлық есептік көрсеткіш ставкасы бойынша салық салынатын двигателінің көлемі 1500 — ден жоғары – 2000 текше сантиметрді қоса, 12 айлық есептік көрсеткіш ставкасы бойынша салық салынатын 2000 – нан жоғары – 2500 текше сантимертрді қоса, 17 айлық есептік көрсеткіш ставкасы бойынша салық салынатын 2500 – ден жоғары – 3000 текше сантиметрді қоса және 22 айлық есептік көрсеткіш ставкасы бойынша салық салынатын двигателінің көлемі 3000 – нан жоғары – 4000 текше сантиметрді қоса алған көлемде болған кезде салық сомасы двигательдің аталған көлемінен асқан әрбір бірлік үшін 7 теңгеге ұлғайтылады.
3. Егер осы тармақпен өзгеше белгіленбесе, салық төлеудің белгіленген мерзімі аяқталғанға дейін пайдаланылу мерзімі 6 жылдан асқан жеңіл автокөлік құралдары бойынша мынадай түзету коэффиценттері қолданылады: ТМД елдерінде шығарылған автокөлік құралдары үшін: 6 жылдан – 15 – ға дейін қоса алғанда – 0,3; жылдан жоғары – жылды қоса – 0,2; 25 – дан жоғары – 0,1. Двигатель көлемі мынадай басқа автокөлік құралдары үшін: текше сантиметрге дейін қоса алғанда – 0,5; 3000 – нан жоғары — 4000 текше сантиметрді қоса – 0,7; 4000 – нан жоғары – 1,0.
4) Пайдалану мерзімі 20 жылдан асқан ТМД елдері шығаратын жеңіл автомобильдер мен мотоциклдер бойынша жеке тұлғалар үшін түзету коэффициенті – 0.
5) Белгіленген салық төлеу мерзімі аяқталғанға дейін пайдалану мерзімі 7 жылдан асқан ТМД елдерінде шығарылған жүк таситын, арнаулы автокөлік құралдары бойынша мынадай түзету коэффиценттері қолданылады: 7 жылдан – 14 жылға дейін қоса алғанда – 0,5; 14 – дан жоғары – 20 жылды қоса – 0,3; 20 – дан жоғары – 0,1.
6) Пайдаланылу мерзіміне байланысты ұшу аппараттарының салық ставкаларына мынадай түзету коэффиценттері қолданылады:
7) 1999 жылғы 1 – ші сәуірден кейін Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлерден сатып алынған ұщу аппараттарына: пайдаланылу мерзімі 5 жылға дейін қоса алғанда – 1,0; пайдаланылу мерзімі 5 – дан жоғары – 15 жылды қоса – 2,0; пайдаланылу мерзімі 15 жылдан жоғары – 3,0.
8) 1999 жылы 1 сәуірге дейін сатып алынған, сондай – ақ 1999 жылы 1 сәуірден кейін алынған және Қазақстан Республикасында 1999 жылғы 1 сәуірге дейін пайдалануға болған ұшу аппараттарына: пайдаланылу мерзімі 5 жылға дейін қоса алғанда – 1,0; пайдаланылу мерзімі 5 – дан жоғары – 15 –ды қоса – 0,5; пайдаланылу мерзімі 15 – дан жоғары – 3,0.
9) Көлік құралының пайдаланылу мерзімі көлік құралдарының паспортында ( әуе кемесін ұшуда пайдалану жөніндегі нұсқамада ) көрсетілген көлік құралы шығарылған негізге алына отырып есептеледі.
10) Көлік құралдарының пайдаланылу мерзіміне қарай салық ставкаларына мынадай түзету коэффиценттері қолданылады: 5 жылға дейін қоса алғанда — 1,0; 5 жоғары – 10 жылды қоса алғанда – 0,5; 10 жылдан жоғары – 20 жылды қоса алғанда – 0,3; 20 жылдан жоғары – 30 жылды қоса алғанда – 0,2; 30 жылдан жоғары – 0,1.
Әлеуметтік салықты Қазақстан Республикасының президенті заңды тұлғалар жеке кәсіпкерлер, жеке , адвакаттар төлейді. Кірістер түрінде жұмыс берушінің қызметтерге төленетін шығындары аталған төлеушілер үшін салық санының объектісі болып табылады.
Әлеуметтік салықты есептеу тәртібі.
Салық санының есептеу объектісі салық салу ставкасы. Әлеуметтік салықты төлеу есепті айдан кейінгі айдың 15 –нен кешіктірмей жүргізді. Әлеуметтік салық жөніндегі декларация есепті тоқсаннан кейінгі айдың 15 – інен кешіктірмей тоқсан санының тапсырылып отырады. Осы бөлім жер қойнауын пайдалануға кемсіне шарттар бойынша туындайтын салық міндеттемелерін орындауға байланысты ерекшеліктерді және 1–ші үстеме пайда салығын; 2 – ші жер қойнауын пайдаланушылардың арнаулы төлемдерін; 2 — бонустарды: а) қол қойылатынын; б) коннерциялық табуды; 3 – ші роялтиді; 4 – ші өнімді бөлу бойынша Қазақстан Республикасыныңүлесін есептеу мен төлеу тәртібін белгілейді.
Салық төлеуші заңды тұлғалар салық кезеңі ішінде көлік құралдарына салықтың салық бойынша беру мерзімі басталғаннан кейін 10 күннен кешіктірмей көлік құралдарына санының салық бойынша түпкілікті есеп айырысуды жүргізді. Салық төлеуші заңды тұлғалар көлік құралдары салығы бойынша есепті жылдан кейінгі 31 – ші наурызынан салық органына табыс етеді.
Бюджетке салық төлеу салық салу объектілерінің тіркелген жері бойынша салық кезеңінің 1 – ші шілдесіне кешіктірмей жүргізді.
Әлеуметтік салықты Қазақстан Республикасының президенті заңды тұлғалар жеке кәсіпкерлер, жеке , адвакаттар төлейді. Кірістер түрінде жұмыс берушінің қызметтерге төленетін шығындары аталған төлеушілер үшін салық санының объектісі болып табылады.
Салық ставкалары.
1.Қазақстан Республикасының резидент заңды тұлғалары, содай – ақ қызметін Қазасқтан Республикасында тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент еместер, шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары мен өкілдіктері мынадай ставка бойынша әлеуметтік салық төлейді:
| Қызметкердің салық салынатын
табысы. |
Ставкасы |
| 15 еселенген жылдық есептік
көрсеткішке дейін |
Салық салынатын табыс сомасынан 20 процент |
| 15 – тен 40 еселенген жылдық
есептік көрсеткішке дейін |
15 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен салық сомасы +
одан асстын сомадан 15 процент |
| 40 – тан 200 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін | 40 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен салық сомасы +
одан асатын сомадан 12 процент |
| 200 – ден 600 еселенген жылдық
есептік көрсеткішке дейін |
200 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен салық сомасы + одан асатын сомадан 9 процент |
| 600 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен бастап және одан
жоғары. |
600 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен салық сомасы + одан асатын сомадан 7 процент. |
2. Қазақстан Республикасының резидент заңды тұлғалары, сондай – ақ қызметін Қазақстан Республикасында тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент еместер, шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары мен өкілдіктері әкімшілік – басқарушы, инженер – техник қызметкерлердің шетелдік мамандары үшін мынадай ставка бойынша әлеуметтік салық төлейді.
| Қызметкердің салық салынатын табысы. | Ставкасы. |
| 40 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін. | Салық салынатын табыс сомасынан 11 процент. |
| 40 – тан 200 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін. | 40 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен салық сомасы + одан асатын салық сомадан 9 процент. |
| 200 – ден 600 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін. | 200 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен салық сомасы + одан асатын салық сомадан 7 процент. |
| 600 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен бастап және одан жоғары. | 600 есленеген жылдық есептік көрсеткіштен салық сомасы + одан асатын салық сомадан 5 процент. |
Қазақстан Республикасының Үкіметі шетелдік азаматтарды тартуға белгілейтін квота шегінде жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі уәкілетті орган берген шетелдік жұмыс күшін тартуға рұқсатқа сәйкес Қазақстан Республикасына тартылған, жұмыс беруші еңбек қызметін жүзеге асыру үшін жалдаған шетелдік азамат және азаматтығы жоқ адамдар, сондай – ақ:
шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары мен өкілдерінің бірінші басшылары;
Қазақстан Республикасының Үкіметімен ақшалай баламада елу миллион АҚШ долларынан жоғары инвестициялар сомасына келісім – шарттар жасасқан ұйымдардың бірінші басшылары және бас менеджерлері;
қызметтің басым түрлерінде инвестициялық қызметті жүзеге асыратын және инвестициялар жөніндегі уәкілетті органмен келісім – шарт жасасқан Қазақстан Республикасы заңды тұлғаларының бірінші басшылары;
қаржы ұйымдарының бірінші басшылары және бас менеджерлері болып істейтін шетелдік азаматтар және азаматтығы жоқ адамдар әкімшілік – басқару, инженер – техник қызметкерлердің шетелдік мамандары болып табылады.
3. Жеке кәсіпкерлер, арнаулы салық режимін қолданылатындарды қоспағанда, қызметтің жекелеген түрлері үшін арнаулы салық режимінен басқа, жеке нотариустар, адвокаттар өзі үшін үш айлық есептік көрсеткіш және әрбір қызметкер үшін екі айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде әлеуметтік салық төлейді.
4. Тірек – қимыл мүшесі бұзылған, есту сөйлеу көру қабілетінен айырылған мүгедектер жұмыс істейтін мамандандырылған ұйымдар 6,5 процент ставка бойынша әлеуметтік салық төлейді.
5. Арнаулы салық режимдерін қолданатын жеке кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар үшін әлеуметтік салық ставкалары белгіленген.
Пайдалы қазбалар өндіруді жер қойнауын пайдалануға келісім шарт жасалғанға дейін жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылар жер қойнауын пайдаланғаны үшін республикалық бюджетінің кірісіне Қазақстан Республикасыныңүкіметі белгілейтін мөлшерде түрінде аударымдар жасайды.
Бұл ретте салық салу объектілері мен осы аударымдарды төлеу мерзімдерін айқындау осы кодексте роялти төлеу үшін белгіленген тәртіппен жүргізілді.
Жер қойнауын пайдаланушы қол қойылатын бонус бойынша декларацияны тіркелген жері бойынша салық органына төлеу мерзімі басталған айдан кейінгі айдын 15 – іне дейін табыс етеді.
Корпорациялық табыс салығын төлеушілерге Қазақстан Республикасының ұлттық банкінен мемлекеттік мекемелерді қоспағанда Қазақстан Республикасының президент заңды тұлғаларды, сондықтан Қазақстан Республикасында қызметі тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын немесе Қазақстан Республикасындағы көздердің табыс алатын президент емес заңды тұлғалар жатады. Корпорациялық табыс салығын есептеу үшін белгіленген ставкамен салық санының табысы заланалды шегеріп есептейді. К Т С = % х ( РС : + түзетулер – залалдар)
Салық төлеуші қаржылық табыс салығы бойынша түпкілікті есеп айырсуды декларация тапсыру үшін белгіленген мерзімінен кейін оң жұмыс күнін кешіктірмей жүзеге асырды. Салық төлеуші кәсіптік төлеу салық төлеуді өзінің тұрып жатқан орны бойынша жүзеге асырды.
Салық ставкалары төлеушінің түзетулер ескерілген залалдар сомасына азайтылған салық санының табысы: 30% ставка бойынша салық салуына жатады.
Қазақстан Республикасының тұрақты мекеме арқылы қызметін жүзеге асырып резидент емес заттық төлемнің кәсіптік төлем салығының үстіне белгіленген тәртіппен 18% ставка бойынша салық санының ставкасы бойынша.
Корпоративтік табыс салығы бойынша декларацияны салық органына есептік салық негізіне негізгі жылдың 31 наурыздан кешіктірмей табыс етеді. Корпоративтік табыс салығы жөніндегі декларация, декларациядан және кәсіптік табыс салығы бойынша салық салу объектісінен салық салуға байланысты объектілер туралы ауыртпалықты ашу жөніндегі қосындысынан тұрады.
Жеке табыс салығын салық салу объектілері бар, жеке тұлғалар төлейді. Жеке табыс салығы ставкалары бойынша есептелуі 15 еселенген жылдың көрсеткішіне дейін, салық ставкасының кіріс сомасының 5% 2003 жылда қолданылған салықтың, 15 – ке еселенген жылдың көрсетілген 40 – қа еселенген жылдың есептік көрсеткішке дейін одан асатын сомадан 10%.
Декларацияны 31 – наурызынан кейінірек табыс ету қажет. Арнаулы салық режимін қолдап жеке кәсіпкерлер, ареайы салық режимі қолданып қызметінен түскен табысынан жеке табыс салығы бойынша декларация табыс етпейді.
Салық төлеушінің салық жылы ішіндегі салық салынатын табыстарына мынадай ставкалар бойынша салық салынуға тиіс:
| Слық төлеушінің салық
салынатын табысы |
Ставкасы |
| 15 еселенген жылдық есептік
көрсеткішке дейін |
Салық салынатын табыс
сомасынан 5 процент |
| 15 еселенгеннен бастап
40 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін
|
15 сесленген жылдық есептік
көрсеткіштен салық сомасы + одан асатын сомадан 8 процент |
| 40 еселенгеннен бастап 200
еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін |
40 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен салық сомасы +
одан асатын сомадан 13 процент |
| 200 еселенгеннен бастап 600
еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін |
200 еселенген жылдық есептік
көрсеткіштен салық сомасы + одан асатын сомадан 15 процент |
| 600 еселенгеннен жылдық есептік
көрсеткіштен бастап және одан жоғары. |
600 еселенген жылдық есептік
көрсеткіштен салық сомасы + одан асатын сомадан 20 процент. |
Қызметкерлердің Қазақстан Республикасының тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңында белгіленген, жылына ең төменгі жалақының 12 еселенеген мөлшерінен аспайтын жалақысының төлем көздерінен салық салынатын кірістеріне, қызметкерлердің тоқсан ішіндегі орташа айлық кірісі ең төменгі жалақы мөлшерінен аспайтын жағдайда 0 ставкасы бойынша салық салынуға тиіс.
Дивидендтер, сыйақылар ( жинақтаушы сақтандыру шарты бойынша сыйақыларды қоспоғанда ) мен ұтыстар түріндегі табыстарға 15 проценттік ставка бойынша салық салынады.
Адвокаттардың және нотариустардың табыстарына 10 проценттік ставка бойынша салық салынады.
Қосылған құн салығы товарды ( жұмыстарды қызмет көрсетеді) өнімнің және олардың арыздарына қосылған, оларды өткізу бойынша салықтың санын айналым құнының бір бөлігін бюджетке аударуды, сондықтан Қазақстан Республикасының аумағындағы товарлар кезіндегі аударымды білдіреді.
Салықтың санын айналым бойынша бюжетке төленуге тиіс. Қосылған құн салығының сомасы есепке жатқызылған салықтың сомасы арасындағы айырымы реттеуде анықталды.
Қосылған құн салығының ставкасы 16% -ке тең болды. 2004 жылдан бастап 15% -ке тең. Белгілі товарды өткізу бойынша айналымға қосылған құн салығы олардан ставка бойынша салынады. Салықтың санын икемді бойынша қосылған құн салығының ставкасы 10% -ке тең болды.
Қосылған құн салығы төлеуші әрбір салықтың кезеңі үшін, қосылған құн салығы бойынша декларацияны салықтың, кезеңінен келесі айдың 15-ке дейін кешіктірмеуге тиіс.
Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген және Қазақстан Республикасының аумағында импорттың товарға анық салынады.
Қазақстан Республикасының үкіметі бекітеді және товар құнына процентпен және заттай нысандай өлшеммбірлігіне абсолюттік нысан сомада белгіленеді.
Ашық сомасын есептеу белгілерін акциз ставкасы салық базасына қолдану арқылы жүргізіледі.
Ашық төлеу мерзімі 1- ден салық кезеңінің алғашқы 10 күні ішінде жасалған өнерлер бойынша айдың 15- ші күнінен. Ал, 2- шіден 10 күні ішінде жасалған өнерлер бойынша айдың 23 күнінен, ал 3- шіден салық кезенінің қалған күндерінде жасалған өнерлер бойынша есептелген негізгі айдың 3-ші күнінен кешіктірмей бюджетке аударылуы тиіс.
Тауарлар экспорты:
1) Түсті және қара металдар сынығының экспортын қоспағанда, экспортқа тауарлар өткізу бойынша айналымға нөлдік ставка бойынша салық салынады. Қазақстан Республикасының кеден заңдарына сәйкес жүзеге асырылатын Қазақстан Республикасының кеден аумағынан тауарлар әкету тауарлар экспорты болып табылады.
2) Тауарлар экспорты расталмаған жағдайда аталған тауарларды өткізу бойынша айналымға осы ставка бойынша қосылған құн салығы салынуға тиіс.
Салық декларациясы.
1. Қосылған құн салығын төлеуші әрбір салық кезеңі үшін қосылған құн салығы бойынша декларацияны салық кезеңінен дейінгі айдың 15 – інен кешіктірмей табыс етуге міндетті.
2. Ауыл шаруашылық өнімін өндіруші заңды тұлғаларға арналған арнаулы салық режимін қолданатын қосылған құн салығын төлеушілер әр тоқсан үшін қосылған құн салығы бойынша декларацияны есепті тоқсаннан кейінгі айдың 15 – інен кешіктірмей табыс етуге міндетті.
3. Декларациямен бірге салық кезеңі ішінде сатып алынған тауарлар ( жұмыстар, қызмет көрсетушілер) бойынша шот – фактуралардың тізімі табыс етіледі. Шот – фактуралар тізілімінің нысаның уәкілетті мемлекеттік орган белгілейді.
Импортталған тауарларға арналған қосылған құн салығын есепке жатқызу әдісімен төлеу. Қосылған құн салығы мынадай тауарлардың:
- Жабдықтың;
- Ауылшаруашылық техникасының;
- Автомобиль көлігінің жылжымалы жүк құрамының;
4. Тікұшақтары мен ұшақтардың;
5. Темір жол локомотивтері мен вагондардың;
6. Өзінің өндірістік мұқтажы үшін әкелінетін қосалқы бөлшектердің импорты бойынша белгіленген тәртіппен есепке жатқызу әдісімен төленеді.
Акцизделетін тауарлар мен қызиет түрлерінің тізбесі:
1.Мыналар:
1. спирттің барлық түрлері;
2. алкоголь өнімі;
3. темекі бұйымдары;
4. құрамында темекі бар басқа бұйымдар;
5. бекіре және қызыл балық уылдырығы ;
6. бензин, дизель отыны;
7. жеңіл автомобильдер;
8. атыс және газ қарулары;
9. газ конденсатын қоса алғанда, шикі мұнай акцизделетін тауарлар болып табылады.
2. Қызметтің акцизделетін түрлері болып мыналар табылады:
1. ойын бизнесі;
2. лотереяны ұйымдастыру мен өткізу;
Салықтан шегеру: салық төлеушінің салық сомасын кемітуге құқығы бар, акцизделетін тауарларды ( спирттің барлық түрін және газ конденсатымен бірге мұнайды қоспағанда) сатып алған немесе оны Қазақстан Республикасының кеден аумағына импорттаған кезде, егер аталған тауарлар бұдан әрі акцизделетін тауарлар өндіру үшін негізгі шикізат ретінде пайдаланылған болса, Қазақсатан Республикасының аумағында төленген акциз сомалары шегерілуге тиіс.
Акциз төлеу мерзімдері:
- акцизделетін тауарларға акциз:
- салық кезенінің алғашқы 10 күні ішінде жасалған операциялар бойынша айдың 13 – ші күнінен;
- салық кезенінің екінші 10 күні ішінде жасалған операциялар бойынша айдың 23 – ші күнінен;
- салық кезенінің қалған күндерінде жасалған операциялар бойынша есепті айдан кейінгі айдың үшінші күнінен кешіктірілмей бюджетке аударылуға тиіс.
- Алыс – беріс шикізаты мен материалдарынан өндірілген акцизделетін тауарлар бойынша акциз тапсырыс берушіге немесе тапсырыс беруші көрсеткен тұлғаға өнім берілген күні төленеді.
2. Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген газ конденсантын қоса алғанда шикі мұнайды өнеркәсіптік ұқсатуға берген кезде акциз ол берілген күні төленеді.
3. Өз өндірісінің акциз салынуға тиісті шикізатынан акцизделетін тауарлар өндірген кезде осы шикізатқа акцизделетін дайын тауарлар бойынша акциз төлеуге белгіленген мерзімде акциз төленеді.
- Ойын бизнесі бойынша акциз осы тәртіппен және мерзімдерде төленеді.
- Лотерея ұйымдастыру және өткізу жөніндегі қызметтті жүзеге асырудан түскен акциз осы жүзеге асырылатын лоторея билеттерін сатуға шығару тіркелген күнге дейін немесе тіркелген күні төленеді.