Category: Тарих, қазақстан тарихы, дүние жүзі тарихы

1946-1985 жылдардағы музей ісі

ХХ ғ. екінші бөлігі мұражай әлеміндегі үлкен жаңалықтарға толы болды. Мұражайдың әлеуметтік орны туралы пікірталастар баспасөз беттерінен түскен жоқ. Мұражай қоғам мен қоршаған ортаның дамуына қандай ықпал ете алады деген сұрақтар мамандарды ойландыр бастады....

1930-1940-жылдары ұлы отан соғысы кезеңідегі Қазақстандағы музей ісі

ХХ ғасырдың 20-40 жылдарында музей ісінің теориялық мәселелері Кеңес үкіметінің «мәдени төңкерісімен» байланысты зерделенді. Ғылыми еңбекті жазу барысында кеңестік музей үлгісінің теориялық негізін қалыптастыруға араласқан Н.К.Крупская, М.В.Луначарский, М.И.Калинин сынды партия және мемлекет қайраткерлерінің еңбектеріне...

Қазақстан аумағында музей жүйелерінің құрылуы

1920-шы жылдары Қазақстан музейлерінің даму жүйесі өлкетану қоғамдарының зерттеулерімен тығыз байланыста болды. Өлкенің табиғатын зерттеу, тарихи-мәдени ескерткіштерін зерттеу жұмыстары, құнды жәдігерлерді жинақтау, сақтау жұмыстарымен ұштасып жүргізілді. Осы жылдары музейлер жинақтау жұмыстарын жүргізді. 1920-30 жылдардағы...

1917-1930 жж. кеңес өкіметінің музей ісіне арналған іс-әрекеттері

Кеңес үкіметі өзінің алғашқы кездерінен бастап бұрынғы жеке иеліктердегі тарихи, құнды маңызы бар музейлерді, сәулет туындыларын мемлекет иелігіне алу, қорғау, оларды тіркеудің біртекті тәртібін жасады. 1917 жылдың қазан айында Музей ісі, көне ескерткіштер мен...

Жергілікті әкімшілік пен өлкетанушылардың жинақтау қызметі

Жергілікті әкімшілік пен өлкетанушылар өлкенің тарихын, археологиясы мен этнографиясын, табиғатын, жануарлар, өсімдіктер дүниесін танып білуге мүмкіндік беретін құнды жәдігерлерді жинай білді. Қазақстандағы алғашқы музейлердің негізін қалауға осы коллекциялардың маңызы ерекше болды.

Қазақстан аумағындағы алғашқы музейлердің құрылуы

XIX-XX ғ. басында Қазақстан музейлерінің құрылуына жергілікті әкімшілік пен өлкетанушылардың жинақтау қызметі әсер етті. Қазақстанда алғашқы музейлердің қалыптасуы XIX ғ. басынан, 1830 жылдан бастау алады. Алғашқы музейлер қазақ жерінде XIX ғ. қалыптаса бастады. 1830...

XIX ғасыр соңындағы Қазақстандағы музей ісінің қалыптасу тарихы

Қазақстанның Ресей құрамына енуі өлкені жан-жақты зерттеуді талап етті. Өлкеде қалыптасып келе жатқан зиялылар оның ішінде дәрігерлер, мұғалімдер, саяси айдаудағылар зерттеу жұмыстарын жүргізген болатын. Қазақстан аумағында ғылыми экспедициялар, мұражайлар ашылған жағдайда оларды халықшылдардың қызметімен...

Этностар этникалық үдерістердің барысы

Кез келген қоғамның түрлі топтарының басын біріктіруші факторлардың бірі – этникалық (ұлттық) өзіндік сана. Әлбетте, оны құрастыратын факторлар мен тетіктердің ішінен мемлекеттің ұлттық саясатының орны айрықша екендігі анық. Қазіргі Қазақстан Республикасының егемендігін орнықтыру кезеңінде...

Полиэтностық Қазақстанның бірлігін нығайтудың жолдары

Қазақстан халқы Ассамблеясының XV сессиясында Елбасы Н.Назарбаев «Ұлт бірлігі Доктринасы» төңірегіндегі мәселелерді мейлінше байыптап, оны жалпыхалықтық талқыға шығаруымыз шарт деген еді. Осыдан соң «халық», «ұлт», «этнос», «қоғам», «отан» және «ұлтаралық қатынастар» сөздері мен сөз...

Этноэволюцияның модельдері немесе этностардың қилы тағдыры

Этноэволюцияның негізгі қозғаушы күштері қандай? Олар: өзіне ғана тән, қайталанбас мәдениет + этностық өздік сана + халықтық мемлекет деп білемін. Этносты биологиялық популяцияның әлеуметтік-антропологиялық аналогы ретінде қарастыруға болады. Мұны тарата айтып кетейік. Популяция –...